ေရယာဥ္တင္ တာတိုပစ္ ဒံုးပ်ံမ်ား

စစ္ေရယာဥ္မ်ား အတြက္ တိုက္ခိုက္လာႏိုင္သည့္ ေလေၾကာင္းရန္ အႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္ေပးႏိုင္မည့္ တာတိုဒံုးစနစ္ ၃ခုကို ေဖၚျပေပးပါ့မယ္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ စစ္ေရယာဥ္ အသစ္မ်ားအတြက္ လက္ရွိအသံုးျပဳေနသည့္ IgLa ဒံုးစနစ္မ်ားထက္ ပိုမို ထိေရာက္သည့္ လက္ႏွက္မ်ားကို တပ္ဆင္မည္ဆိုပါက ျဖစ္ႏိုင္ေခ် အလားအလာ မ်ားစြာ ရွိေသာ အမ်ိဳးအစားမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္ႏုန္းျမင့္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား၊ ျမန္ႏုန္းနိမ့္ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ား၊ ေမာင္းသူမဲ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဒံုးပ်ံမ်ားကိုပါ ၾကားျဖတ ္တိုက္ခိုက္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ေတာ့ လက္ရွိ အသံုးျပဳေနတဲ့ Igla ေတြထက္ ပိုမို ထိေရာက္တဲ့ ဒံုးလက္ႏွက္မ်ား လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ 

FM-90

 FM-90 ဒါမွမဟုတ္ HQ-7A ဒံုးစနစ္ဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံထုတ္ တာတိုေလကာ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ျပီး၊ ၁၈၀ဒီကရီ လွည့္ႏိုင္ျပီး ျပြန္ထဲမွာ သိမ္းထားႏိုင္တဲ့ ဒံုးက်ည္ ၈လံုးပါ ပစ္စင္တစ္ခုကို သေဘၤာ ကုန္းပတ္ေနရာမွာ တပ္ဆင္ရမွာျဖစ္ျပီး တြဲလ်က္ပါ ရွာေဖြပစ္ခတ္ေရး ပံုစံ၃၆၀အက္စ္ E/F ေရဒါတစ္ခုပါ တပ္ဆင္ရပါမယ္။ ေရဒါဟာ ကီလိုမီတာ ၂၀ထိ ေထာက္လွမ္းႏိုင္ျပီး ဒံုးက်ည္ဟာ အသံထက္ ၂ဆေက်ာ္ အျမန္ႏုန္းနဲ႔ ၁၅ကီလိုမီတာအတြင္းရွိ ပစ္မွတ္မ်ိဳးစံုကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္ပါတယ္။ အနီေအာက္ေရာင္ျခည္သံုး ေျခရာခံစနစ္နဲ႔ တယ္လီေဗးရွင္း စနစ္ကို ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ အသံထက္ ၁ဆ ေအာက္ အျမန္ႏုန္းရွိတဲ့ ဘယ္ပစ္မွတ္မဆို တစ္ခ်က္တည္းနဲ႔ ထိမွန္ေအာင္ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျပီး ေရယာဥ္ဖ်က္ ဒံုးမ်ားကို ဒံုးက်ည္ ၃လံုးကေန ၄လံုးထိ အသံုးျပဳဖ်က္ဆီးႏိုင္ပါတယ္။ အဆင့္ျမင့္ထားတဲ့ စနစ္ေတြမွာ ဒံုးက်ည္ ျပန္လည္ျဖည့္တင္းတဲ့ စနစ္ကို ပစ္စင္ေအာက္ ေရယာဥ္ထဲမွာ တပ္ဆင္လာႏိုင္ျပီး ဒံုးက်ည္ကိုလဲ လမ္းတစ္ဝက္မွာ ပစ္ခတ္သူက ဖ်က္ဆီးႏိုင္ပါတယ္။ ျပင္ပကိုေရာင္းခ်တာကေတာ့ FM-80 ပံုစံ အေဟာင္းကိုသာ ေရာင္းခ်တာျဖစ္ျပီး၊ သေဘၤာ ကိုယ္ထည္ထဲက ေနရာေပးစရာမလိုပဲ ကုန္းပတ္ေပၚမွာ တပ္ဆင္ႏိုင္ျပီး သေဘၤာမွာပါဝင္တဲ့ CIWS ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္တဲ့ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

SA-N-4 Gecko

OSA-M ဒါမွမဟုတ္ SA-N-4 Gecko ဒံုးစနစ္ဟာ ရုရွားတပ္မေတာ္သံုး တာတိုပစ္ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရး စနစ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အနိမ့္ပ်ံပစ္မွတ္မ်ားနဲ႔ သေဘၤာဖ်က္ဒံုးမ်ားရန္ကို ကာကြယ္ဖို႔ အဓိက အသံုးျပဳတာမို႔ လွိဳင္းေတြအေပၚ ၅မီတာ အျမင့္က ပ်ံသန္းလာမယ့္ ျမန္ႏုန္းျမင့္ ပစ္မွတ္ေတြကို အဓိကထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၃၆၀ဒီဂရီလွည့္ႏိုင္ျပီး ဒံုးက်ည္၂စင္းခ်ိတ္ဆြဲႏိုင္တဲ့ ဒံုးပစ္စင္အပါအဝင္ က်ည္ထိုးစနစ္အားလံုးဟာ သေဘၤာအတြင္းမွာ တပ္ဆင္ထားရမွာျဖစ္ျပီး ပစ္ခတ္ခ်ိန္မွသာ ပစ္စင္ဟာ သေဘၤာကုန္းပတ္ေပၚ ထိုးထြက္လာျပီး ပစ္ခတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သေဘၤာ အတြင္းမွာ သီးသန္႔ေနရာေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ က်ည္ထားထားရင္ ပထမ တစ္စကၠန္႔အတြင္းမွာ ဒံုးက်ည္ ၂လံုးပစ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ေပမယ့္ က်ည္ထိုးမထားရင္ေတာ့ အဆင္သင့္ျဖစ္လို႔ ၁၂စကၠန္႔လိုအပ္ပါတယ္။ က်ည္ျပန္ျဖည့္ခ်ိန္ ၁၆-၁၈စကၠန္႔ထိ လိုအပ္ပါတယ္။ 

တြဲဖက္ တပ္ဆင္ထားတဲ့ ေရဒါစနစ္ဟာ အနိမ့္ပ်ံ ပစ္မွတ္ေတြကို ၃၀ကီလိုမီတာထိ ေထာက္လွမ္းႏိုင္ျပီး မီတာ ၂၀၀၀ေက်ာ္တဲ့ အျမင့္ပ်ံ ပစ္မွတ္ေတြကို ၅၀ကီလိုမီတာနဲ႔ အထက္ေထာက္လွမ္း ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒံုးက်ည္ေတြဟာ အသံထက္ ၂ဆခြဲအျမန္ႏုန္းနဲ႔ ပ်ံသန္းႏိုင္ျပီး ေလယာဥ္လိုပစ္မွတ္ေတြကို ၁၅ကီလိုမီတာထိ၊ ဒံုးက်ည္ေတြကိုေတာ့ ၄-၉ကီလိုမီတာထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျပီး ဒံုးက်ည္တစ္လံုးတည္းနဲ႔ ထိမွန္ႏိုင္ေခ် ၈၅%ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ စနစ္တစ္ခုတည္းမွာ ေပးႏိုင္တဲ့ သေဘၤာေနရာကိုလိုက္လို႔ ဒံုးက်ည္ အလံုး၄၀ သယ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ 

 

Barak-1 ဒံုးပ်ံပစ္စင္ ၄ခု

Barak-1 ဒံုးပ်ံစနစ္ဟာ အိႏၵိယတပ္မေတာ္သံုး စနစ္ျဖစ္ျပီး အစၥေရးထုတ္ျဖစ္ပါတယ္။ VLS (Vertical launching system) သံုးတဲ့ စနစ္ျဖစ္ျပီး ျပဳျပင္ထိမ္းသိမ္းစရာ မလိုသေလာက္ နဲပါးပါတယ္။ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ မူလရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ CIWS ေတြကို အေထာက္ကူျပဳဖို႔ ျဖစ္တာမို႔ သီးျခားေရဒါ စနစ္တပ္ဆင္စရာ မလိုပဲ CIWS ဒါမွမဟုတ္ ေရယာဥ္ပါ ပစ္ခတ္မွဳ ထိမ္းသိမ္းေရး စနစ္ေတြနဲ႔ တြဲဖက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒံုးက်ည္ ၈လံုးစီ ပါဝင္ျပီး က်စ္လစ္သိပ္သည္းတဲ့ ေဒါင္လိုက္ပစ္စင္ေတြကို သေဘၤာရဲ့ ေနရာလြတ္ တစ္ခုခုမွာ တပ္ဆင္ႏိုင္ျပီး ၃၆၀ဒီကရီ လံုျခံဳမွဳ ေပးနိုင္ပါတယ္။ အနိမ့္ပ်ံပစ္မွတ္ေတြနဲ႔ ဒံုးပ်ံကာကြယ္ေရးအတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ အသံထက္ ၂ဆအျမန္ႏုန္းရွိျပီး သာမန္ ပစ္မွတ္ေတြကို ၁၀ကီလိုမီတာ၊ ဒံုးပ်ံေတြကိုေတာ့ ၅ကီလိုမီတာ အတြင္းမွာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဒါင္လိုက္ပစ္စင္ ၁ခုမွ ၆ခုထိ သေဘၤာ အရြယ္အစားေပၚ လိုက္လို႔ တပ္ဆင္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕ေရတပ္ရဲ့ တိုက္သေဘၤာမ်ားမွာ Igla ထက္ပိုေကာင္းတဲ့ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရး ဒံုးအသစ္မ်ား ျမင္ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။

HQ-9/FT-2000 ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရး ဒံုးပ်ံစနစ္မ်ား

HQ-9 ဒံုးပ်ံစနစ္ဟာ တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံထုတ္ တစ္ခုတည္းေသာ တိုက္ခ်င္းပစ္ဒံုးပ်ံကာကြယ္ေရး ႏွင့္ ေရဒါေပ်ာက္ ေလယာဥ္မ်ားကို ေခ်မွဳန္းႏိုင္ေသာ ဒံုးပ်ံစနစ္ပါ။ ဒါ့အျပင္ အီလက္ေထာနစ္ေႏွာက္ယွက္မွဳ မ်ားျဖင့္ မတားဆီးႏိုင္ေသာ Antjamming & antiradiation စနစ္မ်ားအပါအဝင္ ကိုယ္ပိုင္ေရဒါလမ္းညြန္ စနစ္ပါဝင္ေသာ ဒံုးပ်ံမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ေနတိုးအဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ တူရကီႏိုင္ငံက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပိတ္ဆို႕ထားခဲ့ေသာ တရုတ္ႏိုင္ငံ ကာကြယ္ေရး စက္ရံုမ်ားထံမွ စနစ္၁၂ခုထိ နည္းပညာပူးေပါင္းထုတ္လုပ္ရန္ ကမ္းလွမ္းခံခဲ့ျပီး နာမည္ၾကီးခဲ့ေသာ စနစ္လဲျဖစ္ပါတယ္။

 HQ-9 သို႔မဟုတ္ မီးလ်ံနီ လို႔ နာမည္တြင္တဲ့ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ားကို ရုရွားႏိုင္ငံရဲ့ S-300 အေမရိကန္ရဲ့ MIM-104 Patriot တို႔ကို ေလ့လာကာ ၁၉၉၀ျပည့္လြန္တြင္ CPMIEC ကုမၼနီမွ ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၀ျပည့္လြန္ ႏွစ္မ်ားဆီက တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံဟာ ရုရွားႏိုင္ငံမွ S-300P ႏွင့္ S-300V အမ်ိဳးအစားမ်ားကို ဝယ္ယူအသံုးျပဳခဲ့ျပီး၊ စနစ္မ်ားတြင္ တြဲဖက္ကာ ျပည္တြင္းျဖစ္ ဒံုးပ်ံမ်ားအသံုးျပဳႏိုင္ေရး စတင္ၾကိဳးပမ္းရာမွ ကိုယ္ပိုင္ စနစ္တစ္ခု ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ 

 

305A and B

HQ-9 စနစ္တစ္ခုမွာ ဒံုးက်ည္၄လံုးစီ ပါဝင္ေသာ TAS5380 ေရြ႕လ်ားဒံုးပစ္စင္ ၈ခုပါဝင္ျပီး (ေနာက္ပိုင္းမွာ ၁၂ခုမွသည္ အခု၂၀ထိ တြဲဖက္ႏိုင္သည္) TWS-312 အမိန္႔ေပးယာဥ္ျဖင့္ ၾကားခံတြဲဖက္ထားေသာ 305A AESA ေထာက္လွမ္းေရး ေရဒါႏွင့္ 305B ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါမ်ားတပ္ဆင္ထားပါတယ္။ အနိမ့္ပ်ံေထာက္လွမ္းေရး ေရဒါ Type120 ကိုလဲ တြဲဖက္ တပ္ဆင္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒံုးပ်ံမ်ားကေတာ့ S-300P ဒံုးပ်ံမ်ားႏွင့္ မတူပဲ အၾကမ္းခံႏိုင္ျပီး လ်င္ျမန္စြာ တုန္႕ျပန္ႏိုင္ေသာ S-300V ဒံုးပ်ံစနစ္မ်ားကဲ့သို႔ ၂ဆင့္သံုး ဒံုးပ်ံအင္ဂ်င္စနစ္မ်ားပါဝင္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္မွာ ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါလမ္းညႊန္မွဳျဖင့္ ပစ္မွတ္အနီးကို ခ်ဥ္းကပ္မွာျဖစ္ျပီး ဒုတိယ အဆင့္အေနနဲ႔ ဒံုးက်ည္မွာပါဝင္တဲ့ ေရဒါစနစ္ (သို႕) ေရဒီယိုလမ္းညႊန္မွဳေအာက္မွာ အသံထက္ ၄ဆအျမန္ႏုန္းနဲ႔ ပစ္ခတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အကြာအေဝး ၂၀၀ကီလိုမီတာထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျပီး အျမင့္ ၅၀၀မီတာမွ မီတာ၃ေသာင္းထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၅၀၀မီတာထက္ နိမ့္တဲ့ ပစ္မွတ္မ်ားအတြက္ေတာ့ Type120 ေရဒါလိုအပ္ျပီး အဲသည္ေနရာမွာေတာ့ HQ-9 ဟာ အင္မတန္အားနည္းတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

၂၀၀၉ခုႏွစ္ ျပည္ပကို ထုတ္ေရာင္းဖို႔ FT-2000 အျဖစ္ ပြဲထုတ္လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ဆြဲေဆာင္ခ်က္ ၄ခ်က္ ျဖင့္ ဆြဲေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

YLC-2

ပထမ တစ္ခုကေတာ့ တရုတ္ ပစၥည္းမ်ားရဲ့ ထံုးစံအတိုင္း ကုန္က်စားရိတ္ သက္သာျပီး ဘာမွ ရွဳပ္ရွဳပ္ေထြးေထြးမရွိပဲ အသံုးျပဳရ လြယ္ကူတာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒံုးက်ည္မ်ားျဖစ္ျပီး ရုရွားလုပ္ ဒံုးပ်ံမ်ားထက္ ေလးလံေပမယ့္ ထိမွန္ႏိုင္ေခ်ကေတာ့ ၇၀% ေက်ာ္ရွိတယ္လို႔ အာမခံေပးထားပါတယ္။ ဝယ္သူရဲ့ စိတ္ၾကိဳက္ကို လိုက္လို႔ အေသးငယ္ဆံုးအျဖစ္ ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါ(သို႕) ေထာက္လွမ္းေရး ေရဒါတစ္ခုနဲ႔အတူ ဒံုးပစ္စင္ ၆ခု(သို႕)၈ခု(သို႕) ၁၂ကို ဝယ္ယူျပီးလ်င္ အသံုးျပဳႏိုင္ေတာ့တာ ပါပဲ။

Type120 radar

 ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ အသံထက္ ၄ဆျမန္တာမို႔ ၾကားျဖတ္ဟန္႔တားဖို႔ ဘယ္လိုမွ မလြယ္ကူဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္ႏုန္းျမင့္ ဒံုးပ်ံမ်ားအတြက္ S-300V စနစ္မ်ားမွာသာပါဝင္ျပီး စာခ်ဳပ္မ်ားစြာျဖင့္ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ နည္းပညာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ TVM (Track-via-missile) ေခၚ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ထိ ပစ္မွတ္ဆီေရာက္ေအာင္ ေရဒါလမ္းညႊန္နည္း၊ ဒံုးက်ည္ပါ ေရဒါစနစ္နည္း၊ ေရဒီယို ဒါမွမဟုတ္ တီဗြီစနစ္သံုး လမ္းညႊန္နည္းတို႕ကို ေပါင္းစပ္အသံုးျပဳတဲ့ စနစ္ကို ေစ်းႏုန္းခ်ိဳသာစြာနဲ႕ ထည့္သြင္းေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

HT-233

တတိယအခ်က္ကေတာ့ မည္သည့္ ေရဒါစနစ္နဲ႔မဆို တြဲဖက္ႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒံုးက်ည္ တစ္စင္းခ်င္းဆီမွာ သီးျခား ေရဒါပါရွိတာေၾကာင့္ သာမာန္ ေလေၾကာင္းေစာင့္ၾကည့္ေရး ေရဒါစနစ္နဲ႔ပင္ တြဲဖက္လို႔ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ HQ-9 အတြက္ သီးျခား ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါ မဝယ္လိုသူေတြ အဖို႔ အျခားရွိျပီးသား မည္သည့္ ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါနဲ႔မဆို တြဲဖက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

H-200

 

 

စတုထၳအခ်က္ကေတာ့ S-300PMU-2 မွာသာပါဝင္တဲ့ ကြန္ယက္ခ်ိတ္ဆက္ျခင္း စနစ္ျဖစ္ျပီး၊ အျခားေသာ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ား၊ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား၊ ေလေၾကာင္းထိမ္း ေရဒါမ်ားသာမက ဒံုးပ်ံမ်ားအခ်င္းခ်င္းပါ အခ်က္အလက္ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္တာျဖစ္ျပီး မတူညီတဲ့ လမ္းေၾကာင္း ၂ခုကေန တျပိဳင္နက္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားနည္းခ်က္အေနနဲ႕ အျပည့္အစံုမပါဝင္တဲ့ စနစ္မ်ားဟာ ရန္သူမိမိ ခြဲျခားႏိုင္ျခင္း မရွိပါဘူး။ မီတာ ၅၀၀ေအာက္ အနိမ့္ပ်ံ ရဟတ္ယာဥ္မ်ားနဲ႔ ခရုစ္ကဲ့သို႔ ဒံုးပ်ံမ်ားကို ၾကားျဖတ္ဟန္႔တားရန္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိေသာ္လည္းပဲ ခုလို အခ်က္အလက္ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး အျခားေသာ တာတို တာလတ္ စနစ္မ်ားနဲ႔ တြဲဖက္ႏိုင္တာမို႔ ကာမိဟန္ရွိပါတယ္။ 

 

ဒံုးပ်ံကာကြယ္ေရးနဲ႔ ေရဒါဖိဖ်က္နဲ႔ ေရဒါေပ်ာက္ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ YLC-2 လို႔ အသိမ်ားၾကတဲ့ 305A နဲ႔ 305B အမ်ိဳးအစား AESA ေရဒါမ်ားကို အသံုးျပဳပါတယ္။ အကြာအေဝး ၃၀၀ကီလိုမီတာေက်ာ္အထိ ေထာက္လွမ္းေပးႏိုင္ျပီး ကီလိုမီတာ ၁၂၀နဲ႔ ၂၀၀ၾကားမွာေတာ့ ေရဒါေပ်ာက္ စနစ္သံုးအားလံုးနဲ႔ ပစ္မွတ္အငယ္မ်ားကို ဖမ္းယူႏိုင္ပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း B-2 ကဲ့သို႔ ေလယာဥ္ပ်ံမ်ားနဲ႕ အျမင့္ပ်ံေမာင္းသူမဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးေရဒါမ်ား၊ ေခတ္မီစနစ္သံုး ေရဒါေရွာင္စနစ္မ်ားကိုေတာ့ YLC-20 လို Passive sensor သံုးေရဒါမ်ားကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ YLC-20 ဟာ HQ-9 ရဲ့ ျပည္ပပို႔စနစ္ FD-2000 ရဲ့ တြဲဖက္ရန္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေရဒါစနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ FT-2000 မွာေတာ့ YLC-2 ေရဒါမ်ား တပ္ဆင္ပါတယ္။

 

ပစ္ခတ္မွဳ ထိမ္းခ်ဳပ္ေရး ေရဒါမ်ားအေနနဲ႕ HT-233 ေရဒါကို အသံုးျပဳထားျပီး ကီလိုမီတာ ၃၀၀ ပတ္လည္အတြင္းမွာ ပစ္မွတ္ေပါင္း ၁၀၀ေက်ာ္ ေထာက္လွမ္းႏိုင္ျပီး ပစ္မွတ္ ၅၀ေလာက္ကို ေနာက္ေၾကာင္းခံလိုက္ႏိုင္ျပီး ၃၀ေက်ာ္ တျပိဳင္တည္း ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါတစ္ခုခ်င္းဆီမွာ တြဲဖက္ထားမယ့္ ဒံုးက်ည္ ၄လံုးပါ ပစ္စင္ ၃ခု(သို႕)၄ခု  အတြက္ကိုေတာ့ HQ-12 စနစ္မွာ သံုးတဲ့ H-200 (သို႔) SJ-200/212 /231 ေရဒါမ်ား ဒါမွမဟုတ္ S-300 မွာသံုးတဲ့ 30N6 ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါမ်ားကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္လို႔ အၾကံေပးထားပါတယ္။ အဲဒီေရဒါမ်ားဟာ ကီလိုမီတာ ၁၂၀အတြင္းမွာ ပစ္မွတ္ ၆ခုမွ ၁၂ခုထိ တျပိဳင္တည္း ပစ္ခတ္ႏိုင္တာမို႔ လံုေလာက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ HQ-9 ရဲ့ စနစ္ဟာ ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါ HT-233 တစ္ခုကို ရွာေဖြေရး ေရဒါေအာက္မွာ တြဲဖက္ထားျပီး ဒံုးပစ္စင္ ၄ခု တြဲဖက္ပါတယ္။ အျခားေသာ H-200 ကဲ့သို႔ေရဒါမ်ားကိုေတာ့ ဒံုးပစ္စဥ္ ၂ခု (သို႕) ၃ခုဆီျဖင့္ တြဲဖက္ကာ ပစ္စင္၂၀ေလာက္ထိ တြဲဖက္ ပစ္ခတ္ႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ထားရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ HT-233 တစ္ခုနဲ႔ ဒံုးပစ္စင္ ၄ခုပါစနစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ အျခား ေရဒါစနစ္မ်ား ၂ခု အသံုးျပဳတဲ့ ဒံုးပစ္စင္ ၆ခုပါ စနစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ Ht-233 တစ္ခု အျခား ေရဒါစနစ္မ်ား ေပါင္းစပ္အသံုးျပဳတဲ့ ဒံုးပစ္စင္ ၈ခုပါဝင္တဲ့ စနစ္ စသည္ျဖင့္ ဝယ္သူစိတ္ၾကိဳက္ ခ်ိတ္ဆက္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ 

 

Type-120 အနိမ့္ပ်ံ ေထာက္လွမ္းေရး ေရဒါစနစ္ကိုပါ တြဲဖက္ထားျပီးရင္ေတာ့ အနိမ့္ပ်ံ ပစ္မွတ္မ်ားကို ပစ္ခတ္ႏိုင္တယ္ ဆိုေပမယ့္ လ်င္ျမန္စြာ လွဳပ္ရွားေသာ ခရုစ္ဒံုးပ်ံမ်ားနဲ႔ ေသးငယ္ေသာ ေမာင္းသူမဲ့မ်ား ရဟတ္ယာဥ္မ်ားကို ပစ္ခတ္ႏိုင္ဖို႕ကေတာ့ အားနည္းခ်က္ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း လြယ္ကူစြာ ခ်ိတ္ဆက္ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္းနဲ႔ ေစ်းႏုန္းခ်ိဳသာျခင္း ေခတ္မီစနစ္သစ္မ်ား ပါရွိျခင္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအမ်ားက စိတ္ဝင္တစားရွိေသာ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးစနစ္သစ္တစ္ခုျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။   ။

S-300 P အမ်ိဳးစား ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရး ဒံုးပ်ံမ်ား

S-300P သို႔မဟုတ္ SA-10 ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးစနစ္ဟာ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားမွာ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ဒံုးပ်ံစနစ္တစ္ခုျဖစ္ျပီး P အမ်ိဳးအစားဟာ S-300 မ်ိဳးခြဲ ၃ခုထဲက ေျမျပင္သံုး ျမိဳ႕ျပကာကြယ္ေရး စနစ္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ S-300 PT အမ်ိဳးအစားအျဖစ္ ေမာ္စကိုျမိဳ႕ ကာကြယ္ေရး အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ စတင္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ S-300 PT စနစ္တစ္ခုမွာ 36D6 ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေရဒါတစ္ခု၊ Senezh-M1E အမိန္႕ေပးယာဥ္တစ္စင္း သို႕မဟုတ္ ၂စင္း၊ 30N6 ပစ္ခတ္မွဳ လမ္းညြန္ ေရဒါစနစ္ တစ္ခု သို႕မဟုတ္ ၂ခု၊ 76N6 အနိမ့္ပ်ံ ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ ပစ္မွတ္ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေရဒါ စနစ္တစ္ခုတို႔ ပါဝင္ျပီး 5P851 အမ်ိဳးအစား ဆြဲယာဥ္ျဖင့္ တြဲဖက္ထားေသာ ဒံုးပ်ံ ၄ခုစီပါဝင္ေသာ ဒံုးပစ္စဥ္ ၆ခုမွ ၁၂ခုထိ ပါဝင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေလေၾကာင္းရန္နဲ႔ တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒံုးပ်ံ ကာကြယ္ေရး အစီစဥ္ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ျဖစ္တဲ့ S-300PT စနစ္ဟာ ေရဒါ အသံုးျပဳႏိုင္မွဳ အေပၚကို လိုက္လို႔ ကီလိုမီတာ ၂၅၀နဲ႔ ၁၂၀ၾကားမွာ ပစ္မွတ္ေပါင္း ၁၀၀ခန္႔ကို ရွာေဖြ ေျခရာခံႏိုင္ျပီး ၃စကၠန္႔ အတြင္းမွာ ခ်ိန္ရြယ္ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ဒံုးပစ္စဥ္မ်ားရဲ့ ၇၅ကီလိုမီတာ ပတ္လည္ အတြင္းမွာ တျပိဳင္နက္ ပစ္မွတ္ ၁၂ခုကို ထိမ္းေၾကာင္း ပစ္ခတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သည္စနစ္ရဲ့ အားနည္းခ်က္ဟာ ပစ္ခတ္ရန္ ျပင္ဆင္ရခ်ိန္ျဖစ္ျပီး ေရြ႕လ်ားစနစ္တစ္ခုျဖစ္ေပမယ့္ ဆြဲယာဥ္ကိုသာ အသံုးျပဳထားတာေၾကာင့္ အခ်ိန္ ၁နာရီခန္႔ယူရျပီး ပစ္ျပီးတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းေရြ႕လ်ားႏိုင္ဖို႔၊ ေရြ႕လ်ားေနရာကေန အျမန္ေနရာယူ ပစ္ခတ္ႏိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ မီတာ ၅၀၀ထက္ အနိမ့္ပ်ံသန္းလာမယ့္ ျမန္ႏုန္းျမင့္ ပစ္မွတ္ေတြကို ပစ္ခတ္ရန္ အခက္အခဲရွိပါတယ္။

S-300-PM/PS

ဒါ့ေၾကာင့္ ၁၉၈၅ခုႏွစ္မွာေတာ့ S-300PM/PS  အမ်ိဳးအစားမ်ားအျဖစ္ အဆင့္ျမင့္တင္ခဲ့ျပီး MAZ-7910 ဒံုးပစ္စင္ပါ အၾကီးစားသယ္ပို႔ယာဥ္မ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။ မူလမွာ ယာဥ္တစ္စင္းကို ဒံုးက်ည္ ၂စင္းသာ သယ္ယူႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒံုးက်ည္၄စင္း သယ္ေဆာင္ေစခဲ့ပါတယ္။ semi-active radar homing 5V55R missiles အသစ္မ်ားကို ေျပာင္းလဲ တပ္ဆင္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ၂၅မီတာ အျမင့္မွသည္ မီတာ ၃ေသာင္းအထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္သလို အကြာအေဝးအားျဖင့္လဲ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ေက်ာ္ အထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ဝန္းက်င္မွာ အမ်ားဆံုးထုတ္လုပ္ခဲ့ေသာ အမ်ိဳးအစားလဲျဖစ္ပါတယ္။ တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒံုးပ်ံမ်ားသာမက ခရုစ္ဒံုးပ်ံမ်ားနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးအျမင့္ပ်ံ ေလယာဥ္မ်ားအထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ေအာင္ ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အုပ္ဖြဲ႕ပ်ံသန္းလာႏိုင္တဲ့ ေလေၾကာင္း အင္အားၾကီး ထိုးစစ္မ်ားအတြက္ အေသးစား ႏူကလိယ်ထိပ္ဖူးမ်ား တပ္ဆင္ပစ္ခတ္ႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ထားခဲ့ၾကပါတယ္။

 

S-300PMU

၁၉၉၀ေနာက္ပိုင္း ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားကို S-300PMU SA-10f မ်ားအျဖစ္ တင္ပို႕ရာမွာေတာ့ ဝယ္သူစိတ္ၾကိဳက္ ျဖစ္ေစဖို႕နဲ႔ စစ္ကစားမွဳ လြယ္ကူေစဖို႕ လမ္းၾကမ္းေမာင္းနွင္ႏိုင္တဲ့ 5P85D/S ဒံုးပစ္စင္ ယာဥ္မ်ားနဲ႔ ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ပါတယ္။ အေျမာက္အမ်ားထုတ္လုပ္ထားတဲ့ 5V55R ဒံုးပ်ံမ်ားကို တြဲဖက္ ေရာင္းခ်ခဲ့ျပီး ေစ်းႏူန္းျမင့္ ဝယ္သူမ်ားအတြက္ S-300PMU စနစ္ကို ၁၉၉၅ခုႏွစ္မွာ 64N6 ရွာေဖြေရးေရဒါ၊ ပစ္မွတ္ ၃၀ေက်ာ္ထိ ပစ္ခတ္ေပးႏိုင္တဲ့ 30N6-1 ပစ္ခတ္မွဳ ေရဒါ၊ 48N6 ဒံုးပ်ံမ်ားနဲ႔ အဆင့္ျမင့္တင္ေပးခဲ့ျပီး ကီလိုမီတာ ၃၀၀နီးပါးထိ ေထာက္လွမ္းႏိုင္ကာ အကြာအေဝး ကီလိုမီတာ ၁၅၀အတြင္းမွာ ပစ္မွတ္ေပါင္း ၃၀ေလာက္ကို တျပိဳင္နက္ ထိမ္းေၾကာင္းပစ္ခတ္ေပးႏိုင္ျပီး ဒံုးပ်ံမဟုတ္ေသာ ပစ္မွတ္မ်ားအတြက္ တိက်မွဳဟာ ၇၀%ေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လွဳပ္ရွားစစ္ကစားမွဳ ေကာင္းမြန္လာျခင္းေၾကာင့္ ျမိဳ႕ျပသာမက ေရွ႕တန္းထိပါ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ လာႏိုင္ေသာ စနစ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အမိန္႔ေပးယာဥ္မ်ားကို Baikal-1E မ်ားနဲ႔ အစားထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။

၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ပဥၥမမ်ိဳးဆက္ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားနဲ႔ အဆင့္ျမင့္ေမာင္းသူမဲ့မ်ား ဒံုးပ်ံမ်ားနဲ႔ အီလက္ေထာနစ္ စစ္ပြဲ စနစ္သစ္မ်ားအတြက္ S-300PMU-1 SA-20 ကို စတင္မိတ္ဆက္ခဲ့ျပီး၊ ျမိဳ႕တြင္းသာမက မည္သည့္ေနရာ မည္သည့္ရာသီဥတု မဆို တာဝန္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ စနစ္မ်ားနဲ႔ ေျပာင္းလဲ အဆင့္ျမင့္ခဲ့ပါတယ္။ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ေက်ာ္အထိ ပဥၥမမ်ိဳးဆက္မ်ားနဲ႔ ေသးငယ္ေသာ ေမာင္းသူမဲ့မ်ား ခရုစ္ဒံုးပ်ံကို တိက်စြာေထာက္လွမ္းေပးႏိုင္ေသာ 64N6E ေထာက္လွမ္းေရး ေရဒါ။ ပစ္မွတ္ ၂၄ခုကို တစ္ျပိဳင္တည္း ခ်ိန္ရြယ္ပစ္ခတ္ လမ္းညႊန္ေပးႏိုင္ေသာ 30N6E-1 ပစ္မွတ္ထိမ္းေၾကာင္းေရး ေရဒါ၊ ဒံုးပစ္စဥ္ ၁၂ခုအထိ ခ်ိတ္ဆက္ အမိန္႔ေပးႏိုင္ေသာ 83M6E အမိန္႔ေပးယာဥ္တို႕ အပါအဝင္ ဒံုးစနစ္မ်ားကိုလဲ ကီလိုမီတာ ၄၀ခန္႔အထိသာ တာတိုပစ္ခတ္ႏိုင္ေသာ 9M96E-1 ႏွင့္ ကီလိုမီတာ ၁၂၀ထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ေသာ 9M96E-2 တို႔ျဖင့္ ေျပာင္းလဲ တပ္ဆင္ေပးခဲ့ပါတယ္။

 ပစ္ခတ္မွဳ ေရဒါစနစ္မ်ားမွာ ၃၀ေက်ာ္ကေန ၂၄ခုအထိသာ ထိမ္းေက်ာင္းေပးႏိုင္ေအာင္ ေလ်ာ့နဲခဲ့ျပီး၊ ဒံုးပ်ံမ်ားရဲ့ တာေဝးပစ္ခတ္မွဳဟာလဲ ေလ်ာ့နဲခဲ့ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း S-300PMU-1 စနစ္ဟာ မတူညီေသာ စနစ္မ်ားနဲ႔ တျပိဳင္တည္း တိုက္ခိုက္လာမွဳကို တန္ျပန္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေအာင္ တည္ေဆာက္ထားတာျဖစ္ျပီး တာေဝးနဲ႔ တာလတ္ ဒံုးပ်ံကို ေပါင္းစပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ တိုက္ခိုက္ပစ္ခတ္လာေသာ ပဲ့ထိမ္းဒံုးမ်ား၊ ဗံုးမ်ားကို တာတိုဒံုးပ်ံမ်ားျဖင့္ ကာကြယ္ထားစဥ္မွာပဲ လာေရာက္တိုက္ခိုက္ေသာ ေလယာဥ္၊ တိုက္ခ်င္းပစ္ဒံုးပ်ံမ်ားနဲ႔ သူတို႕ကို ထိမ္းေၾကာင္းလမ္းညြန္ေပးတဲ့ အမိန္႔ေပး ေလယာဥ္ စသည္တို႕ကို တျပိဳင္တည္း တန္ျပန္ တိုက္ခိုက္ ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အမိန္႕ေပးယာဥ္နဲ႔ ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါတို႔ဟာ ပစ္မွတ္ ၂၄ခုကိုသာ လမ္းညႊန္ပစ္ခတ္ေပးႏိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္ ဒါဟာ ေရဒါစနစ္ ၁ခုတည္းသာ အသံုးျပဳတာျဖစ္ျပီး ေရဒါစနစ္ ၂ခုမွသည္ ၃ခုအထိ တျပိဳင္တည္း တြဲဖက္ အသံုးျပဳႏိုင္တာေၾကာင့္ စနစ္တစ္ခုလံုးဟာ အမ်ိဳးစားမတူ ဒံုးက်ည္ ၂မ်ိဳး ဒံုးက်ည္၂လံုးစီ သယ္ေဆာင္ထားမယ့္ ဒံုးပစ္စင္ေပါင္း ၃၆ခု ကို တျပိဳင္တည္း ထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒံုးပစ္စင္ တစ္ခုစီဟာ သာမာန္ အေျခအေနမွာ ဒံုးက်ည္ ၂လံုးစီသာ ပစ္ခတ္ရန္ လိုတာမို႔ အမိန္႔ေပး စနစ္ ၂ခုသို႕မဟုတ္ ၃ခုတည္းက တစ္ခုခုကို အတိုက္ခိုက္ ခံရစဥ္မွာပင္ အျခား အမိန္႔ေပးစနစ္ရဲ့ လစ္လပ္ေနတဲ့ ၁၂ေနရာကေန ထိမ္းေက်ာင္း ပစ္ခတ္ေပးႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အနိမ့္ပ်ံနဲ႔ ပစ္မွတ္ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေရဒါ 76N6 ဟာ ေမာင္းသူမဲ့မ်ားနဲ႔ အနိမ့္ပ်ံ ခရုစ္ဒံုးပ်ံမ်ား ရဟတ္ယာဥ္မ်ားကိုပါ ေစာင့္ၾကည့္ေပးထားႏိုင္ျပီး အျခားေသာ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးမ်ားကို အေထာက္ကူေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒံုးပ်ံမ်ားဟာ လွဳပ္ရွားမွဳ ျမန္ဆန္လြယ္ကူျပီး တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းေရဒါ လမ္းညႊန္မွဳနဲ႔ ပစ္မွတ္အနီးပ်ံသန္းကာ ပစ္မွတ္အနီးမွာေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ ေရဒါလမ္းညႊန္မွဳနဲ႔တကြ အျခားေသာ (TV ဒါမွမဟုတ္ အနီေအာက္ေရာင္ျခည္ လမ္းညႊန္စနစ္) ပါ တြဲဖက္ထားတာမို႔ ဘယ္လိုမွ ေရွာင္လႊဲဖို႕ မလြယ္တဲ့ ဒံုးက်ည္ အမ်ိဳးစားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။  

S-300 PMU-2 စနစ္မ်ားကိုေတာ့ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ ဝန္းက်င္မ်ားမွာ ထုတ္ေဖၚျပသခဲ့ျပီး၊ ကီလိုမီတာ ၂၀၀ထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္တဲ့ 48N6E2 ဒံုးပ်ံမ်ားေျပာင္းလဲ တပ္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ အမိန္႔ေပးယာဥ္စနစ္ကို ထည့္သြင္းထားေသာ္လည္း အမိန္႔ေပးယာဥ္ မလိုပဲ ပစ္စင္တင္ယာဥ္မ်ားမွ တိုက္ရိုက္ ခ်ိတ္ဆက္ ခ်ိန္၇ြယ္ ပစ္ခတ္ေပးႏိုင္သည့္ စနစ္ပါတဲ့ 5P85SE2 ယာဥ္မ်ားကို အသံုးျပဳထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အနိမ့္ပ်ံ ေထာက္လွမ္းေရးေရဒါ 76N6 ေရဒါနဲ႔ တြဲဖက္လို႔ 96L6E ဘက္စံုသံုးေရဒါကိုပါ တြဲဖက္ အသံုးျပဳထားပါတယ္။ စနစ္တစ္ခုမွ အနည္းဆံုး ဒံုးပစ္စဥ္ ၁၂ခုထိပါဝင္ျပီး ၃၆ခုထိ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္သလို မတူညီေသာ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ားနဲ႔လဲ တျပိဳင္တည္း ခ်ိတ္ဆက္ ႏိုင္ပါတယ္။

S-400 system

S-300 PMU-3 ကိုေတာ့ PMU-1 နဲ႔အတူ ထုတ္လုပ္ခဲ့ျပီး S-400 SA-21 အျဖစ္လူသိမ်ားပါတယ္။ ကီလိုမီတာ ၄၀၀ခန္႔အထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရဒါေပ်ာက္တိုက္ေလယာဥ္မ်ားအတြက္ အထူးသီးသန္႔ထုတ္လုပ္ထားျပီး အာကာသအလႊာထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္တဲ့ စနစ္တစ္ခုလဲျဖစ္ပါတယ္။ 

S-300V

အျခားေသာ S-300 အမ်ိဳးအစားမ်ားဟာ S-300V အမ်ိဳးအစား စစ္ေျမျပင္သံုး စနစ္ျဖစ္ျပီး အျမင့္ပ်ံ ပစ္မွတ္မ်ားနဲ႔ ဒံုးပ်ံမ်ား အာကာသအလႊာ လံုျခံဳေရးအတြက္ အဓိကအသံုးျပဳပါတယ္။ ခ်ိန္းတပ္ယာဥ္ျဖင့္ သယ္ေဆာင္ပစ္ခတ္ႏိုင္တဲ့ လမ္းၾကမ္းသံုး စနစ္ျဖစ္ျပီး ထိခိုက္မွဳဒဏ္ ခံႏိုင္ဖို႔တည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ S-300F အမ်ိုးအစားမ်ားဟာ ေရတပ္သံုး အမ်ိဳးအစားမ်ားျဖစ္ျပီး အမိန္႔ေပးစနစ္မ်ား၊ လမ္းညႊန္စနစ္မ်ား မပါတဲ့ ပင္လယ္ျပင္နဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ ဒံုးပ်ံရဲ့ ေရဒါစနစ္ကို အဆင့္ျမင့္တင္ထားပါတယ္။ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။