နာမည္ ေက်ာ္ Buk ဒံုးပ်ံမ်ား၏ ေရတပ္သံုးမ်က္ႏွာစာ

3S90 "Uragan"

Buk ဒံုးပ်ံမ်ား၏ အစ SA-6 ဒံုးပ်ံမ်ားကို ေရတပ္သံုးရန္ အတြက္ ထုတ္လုပ္ထားေသာ စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ဝန္းက်င္ကတည္းက စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့ျပီး၊ SA-N-7 ဒါမွမဟုတ္ Gadfly အျဖစ္ ေနတိုးတို႔ကို ေခၚဆိုပါတယ္။ အေမရိကန္တို႔ကေတာ့ M2 လို႔ ေခၚပါတယ္။ SA-6 ရဲ့ ဒံုးပ်ံ 3M9 ဒါမွမဟုတ္ Buk စနစ္ရဲ့ ဒံုးပ်ံ 9M38 ကို အသံုးျပဳပါတယ္။ အသံထက္ ၂ဆေက်ာ္ အျမန္ႏုန္းနဲ႔ ၃၀ကီလိုမီတာ အျမင့္ေပ၄ေသာင္းထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျပီး အနိမ့္ပ်ံ ပစ္မွတ္မ်ားကို ေကာင္းစြာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ MR-750 D/E band ပစ္မွတ္ရွာ ေရဒါနဲ႔ 3R90 Front Dome H/I band ပစ္ခတ္မွဳ ထိမ္းသိမ္းေရး ေရဒါတို႕ကို တြဲဖက္ အသံုးျပဳပါတယ္။ ၃၀၀ကီလိုမီတာ ဝန္းက်င္မွာ ရွိတဲ့ ပစ္မွတ္ ၁၂ခုကို ေစာင့္ၾကည့္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒံုးပစ္စင္ဟာ ဒံုးက်ည္တစ္ေတာင့္ခ်င္းဆီကို သေဘၤာအတြင္းကေန ယူျပီး ပစ္ခတ္ရတဲ့ စနစ္ျဖစ္ျပီး ပစ္ခတ္ရန္ အသင့္ျဖစ္ခ်ိန္ ၁၂စကၠန္႕ၾကပါတယ္။ ဒံုးက်ည္ ၂၄လံုးထိ သယ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပင္ပ တင္ပို႔တဲ့ နာမည္ကေတာ့ Shtil ျဖစ္ျပီး 9M38 ဒါမွမဟုတ္ 9M38M1 ဒံုးက်ည္မ်ားနဲ႔ တြဲဖက္ ေရာင္းခ်ပါတယ္။ ခရုစ္ဒံုးပ်ံမ်ားနဲ႔ သေဘာဖ်က္ဒံုးပ်ံမ်ားကို ၅ကီလိုမီတာ အကြာမွာ ဖ်က္စီးႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ 

3S90 "Ezh" ဟာ ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္ျဖစ္ျပီး ပစ္ခတ္မွဳစနစ္မ်ား မေျပာင္းလဲပဲ ဒံုးက်ည္မ်ားကို အဆင့္ျမင့္တင္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သေဘၤာဖ်က္ဒံုးေတြ ပ်ံသန္းလာမယ့္ အျမန္ႏုန္းနဲ႔ အနိမ့္ကို ေကာင္းစြာ လံုျခံဳေစဖို႕နဲ႔ တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒံုးပ်ံ ဟန္႔တားေရးကိုပါ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေစဖို႔ 9M317 မ်ားနဲ႔ အစားထိုးခဲ့ပါတယ္။ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ေရဒါလမ္းညႊန္စနစ္ကေန ဒံုးပ်ံပါေရဒါ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲတပ္ဆင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အကြာအေဝး ကီလိုမီတာ ၅၀၊ အျမင့္ ေပ၈ေသာင္းခြဲထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ Shtil SA-N-12 Grizzly အျဖစ္ ျပင္ပကို တင္ပို႕ ေရာင္းခ်ပါတယ္။ 9M317ဟာ အသံထက္ ၃ဆျမန္ျပီး Semi radar active homing ျဖစ္ျပီး 9M317M, ကေတာ့ အသံထက္ ၄ဆျမန္ပါတယ္။ M1-M-2 ဟာ Active radar စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္ပေရာင္းခ်တဲ့ စနစ္ကေတာ့ 9M317E ျဖစ္ျပီး အသံထက္ ၄ဆ အျမန္ႏုန္း နဲ႔ semi radar active homing စနစ္ပါဝင္ကာ အကြာအေဝးကေတာ့ ၄၅ကီလိုမီတာထိသာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ 

၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာေတာ့ 3S90M Smerch အျဖစ္ ေဒါင္လိုက္ပစ္ခတ္ႏိုင္တဲ့တဲ့ ပစ္စင္ပါ စနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ေဒါင္လိုက္ပစ္စင္နဲ႔ ပစ္ခတ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ၂စကၠန္႔လ်င္ တစ္လံုးက် ပစ္ခတ္ႏိုင္ျပီး ပစ္မွတ္ ၄ခုကို တျပိဳင္တည္း ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္နိုင္ပါတယ္။ ရန္သူမိတ္ေဆြ ခြဲျခားေပးႏုိင္တဲ့ စနစ္ပါ ေရဒါစနစ္အျပင္ ပစ္ခတ္သူက ေဖါက္ခြဲႏိုင္တဲ့ စနစ္ကိုပါ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ အသံထက္ ၄ဆေက်ာ္ ျမန္တဲ့ ႏုန္းနဲ႔ ပ်ံသန္းျပီး သေဘၤာဖ်က္လို ျမန္ႏုန္းျမင့္ အနိမ့္ပ်ံ ဒံုးပ်ံေတြကိုေတာင္ ၁၅ကီလိုမီတာ အကြာအေဝးထိ ပစ္ခတ္ ဖ်က္ဆီးႏိုင္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားကိုေတာ့ Shtil-1 အျဖစ္ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ျပီး ေစ်းႏုန္းခ်ိဳသာစြာနဲ႔ ထိုးေဖါက္ႏိုင္ေစဖို႔၊ 9M317ME ဒံုးပ်ံမ်ားကို အသံုးျပဳထားပါတယ္။ ဒံုးပ်ံမ်ားဟာ အရြယ္အစားအားျဖင့္ ေသးငယ္သြားျပီး အျမင့္ေပ ၄ေသာင္း၊ အကြာအေဝး ၃၂ကီိလိုမီတာထိသာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လဲ သေဘၤာဖ်က္ဒံုးမ်ားကို ဟန္႔တားႏိုင္ေျခဟာ ၁၂ကီလိုမီတာအတြင္းမွာ ၉၀% ေက်ာ္ရွိျပီး ေရဒါဟာ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ထိ ေထာက္လွမ္းႏိုင္ပါတယ္။ အျမန္ႏုန္း အသံထက္၄ဆနဲ႕ ၃၆၀ဒီကရီက ပစ္မွတ္ ၄ခုကို ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ႏိုင္တဲ့ အျပင္၊ အနီးကပ္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ေနာက္ထပ္ ဒံုးပ်ံ ၂စင္းကို ပစ္ခတ္မွဳေရဒါ အကူအညီနဲ႔ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ CIWS စနစ္မ်ားနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္တဲ့ အျပင္ ရန္သူမိတ္ေဆြ ခြဲျခားေပးႏိုင္တဲ့ စနစ္မ်ားပါဝင္ျပီး ပစ္ခတ္သူက ဒံုးပ်ံကို ေဖါက္ခြဲႏိုင္တဲ့ စနစ္ပါဝင္ပါတယ္။ ၁၂ခုပါ ေဒါင္လိုက္ ပစ္စင္ သို႕မဟုတ္ ၃၆ခုပါ ေဒါင္လိုက္ပစ္စင္မ်ားနဲ႔ အလြယ္တကူ တပ္ဆင္ႏိုင္ျပီး၊ ဒံုးက်ည္သက္တမ္း ၁၅ႏွစ္ထိ ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

တရုတ္ႏိုင္ငံမွ HQ-16A (LY-80) အမ်ိဳးအစားမ်ားဟာ Buk အမ်ိဳးအစား ဒံုးပ်ံမ်ားျဖစ္ျပီး 9M317 အမ်ိဳးအစားကို ပံုစံတူတည္ေဆာက္ကာ တရုတ္နည္းပညာမ်ားျဖင့္ အဆင့္ျမင့္ထားတဲ့ စနစ္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အျမင့္ ေပ၄ေသာင္းခြဲ၊ အကြာအေဝး ၄၀ကီလိုမီတာထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျပီး အျမန္ႏုန္း အသံထက္၃ဆရွိပါတယ္။ ေဒါင္လိုက္ပစ္ခတ္စင္ ၆ခုပါ စနစ္တစ္ခုမွ ၄ခု အထိ သေဘၤာအရြယ္ အစားလိုက္ တပ္ဆင္ႏိုင္ပါတယ္။ သေဘၤာဖ်က္ဒံုးမ်ားကို ၁၀ကီလိုမီတာ အကြာအတြင္းမွာ ဖ်က္ဆီးႏိုင္ျပီး ထိမွန္ႏိုင္ေျခ ၆၀%ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ သာမန္ ေလယာဥ္မ်ားကိုေတာ့ ကီလိုမီတာ ၄၀ထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျပီး ၈၅%ေက်ာ္ တိက်မွဳရွိပါတယ္။ ရန္သူမိတ္ေဆြ ခြဲျခားတဲ့ စနစ္ပါဝင္ျပီး ေရဒါေရွာင္ကြင္းႏိုင္တဲ့ ေလယာဥ္မ်ားကိုပါ ကီလိုမီတာ ၁၂၀ထိ ေထာက္လွမ္းသိရွိ ႏိုင္တဲ့ ေရဒါစနစ္သစ္မ်ားကို တြဲဖက္ တပ္ဆင္ရပါတယ္။ ၈၅ကီလိုမီတာ အတြင္းမွာ ပစ္မွတ္ ၁၂ခုကို ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ျပီး ဒံုးပ်ံ၆စင္းျဖင့္ ပစ္မွတ္၆ခု ဒါမွမဟုတ္ ၃ခုကို တျပိဳင္တည္း တိုက္ခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ 

အိႏၵိယ ေရတပ္ဟာ Buk ေရတပ္သံုး ဒံုးပ်ံမ်ားကို အမ်ိဳးအစား အားလံုးနီးပါး အသံုးျပဳတဲ့ ေရတပ္တစ္ခုျဖစ္ျပီး အစၥေရးနည္းပညာမ်ားနဲ႔ ပူးေပါင္းကာ Barak8 ဒံုးပ်ံမ်ားကို ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ၈ခုဆီပါဝင္တဲ့ ေဒါင္လိုက္ပစ္စင္နဲ႔ ပစ္ခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသံထက္ ၂ဆျမန္ျပီး အကြာအေဝး ၇၀ကီလိုမီတာထိ တျပိဳင္တည္း တိုက္ခိုက္လာမယ့္ ပစ္မွတ္ငယ္ အမ်ားအျပားကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ အဓိက ထားျပီး သေဘၤာၾကီးေတြနဲ႔ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြမွာ ဦးစားေပး တပ္ဆင္မွာ ျဖစ္ျပီး လက္ရွိ အသံုးျပဳေနတဲ့ ေဒါင္လိုက္ပစ္ စနစ္မဟုတ္တဲ့ buk စနစ္ေတြနဲ႔ Barak-1 စနစ္ေတြကို အစားထိုးလွဲလွယ္သြားမယ္လို႔ သတင္းေတြက ဆိုၾကပါတယ္။ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။   ။