SS-26 (သို႔) Iskander ေခၚ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ တာတိုပစ္ဒံုးပ်ံမ်ား

 ပင္လယ္ေကြ႕ စစ္ပြဲမ်ားဆီက လူသိမ်ားထင္ရွားခဲ့ေသာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ တာတိုပစ္ ဒံုးပ်ံမ်ား သယ္ေဆာင္ကာ ေရြ႕လ်ားတိုက္ပြဲဝင္ႏိုင္ခဲ့ေသာ SCUD စနစ္မ်ားသည္ ေျခာက္ျခားစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမင့္မားခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အေမရိကန္၏ ဒံုးခြင္းဒံုးစနစ္မ်ားႏွင့္ ေခတ္မွီတိုးတက္လာေသာ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ားေၾကာင့္ ထို SCUD စနစ္မ်ားသည္ စြမ္းရည္က်ဆင္းလာခဲ့ၾကရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အေမရိကန္တို႕၏ ေလေၾကာင္းအေရးသာ စိုးမိုးမွဳႏွင့္ တိက်ပစ္ခတ္ ေခ်မွဳန္းႏိုင္မွဳတို႕သည္ ယေန႕အထိ ေရွ႕တန္းတင္ အေလးထားရေသာ မဟာဗ်ဴဟာ အျဖစ္ရပ္တည္ေနလ်က္ရွိသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားအတြက္ တစ္ဘက္တြင္လဲ ေျမျပင္မွေျမျပင္ပစ္ တာတို ဒံုးလက္ႏွက္မ်ားကို ယေန႕ေခတ္ ျမင့္မားေသာ နည္းပညာမ်ား ေပါင္းစပ္ကာ ဒံုးခြင္းဒံုးစနစ္မ်ား၊ ေလေၾကာင္းရန္စနစ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ျခင္းသာမက တိက်စြာ ေခ်မွဳန္းပစ္ခတ္ႏိုင္ျခင္း စြမ္းရည္မ်ားကိုပါ ထည့္သြင္းလာႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေျမျပင္မွ ေျမျပင္ပစ္ Ballastic missile မ်ားသည္လဲ အေမရိကန္တို႕၏ cruise ဒံုးပ်ံမ်ားနည္းတူ ရင္ေဘာင္တန္း ရပ္တည္လာလ်က္ရွိသည္။

ပင္လယ္ေကြ႕စစ္ပြဲမွ အီရတ္၏ SCUD ဒံုးပ်ံမ်ား

မူလ SCUD စနစ္မ်ားသည္ လ်င္ျမန္စြာ စစ္ကစားႏိုင္မွဳ၊ အဖ်က္စြမ္းအား ၾကီးမားမွဳ၊ လြယ္ကူစြာ ပစ္ခတ္ႏိုင္မွဳ စသည့္ အားသာခ်က္မ်ားရွိေသာ္လည္း တိက်စြာ ေခ်မွဳန္းႏိုင္မွဳႏွင့္ တန္ျပန္ ဒံုးခြင္းဒံုးစနစ္မ်ား၏ ဟန္႕တားမွဳကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။ မည္သည့္ေနရာမွ ပစ္ခတ္လာမည္ကို ရန္သူက မေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္ေသာ္လည္း၊ ၾကီးမာလွသည့္ ဒံုးက်ည္တစ္ခု ေလထဲသို႔ေရာက္ေနခ်ိန္တြင္ ပ်ံသန္းခ်ိန္ေႏွးေကြးျခင္း၊ ပံုေသပ်ံသန္းပံုလမ္းေၾကာင္းျဖင့္သာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျခင္းတို႕ေၾကာင့္ ဒံုးခြင္းစနစ္မ်ားျဖင့္ အလြယ္တကူ ဖ်က္စီးဟန္႕တားျခင္း ခံၾကရသည္။ ထိုစနစ္အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ SCUD စနစ္မ်ားကို SCUD-D အဆင့္ထိ အဆင့္ ျမင့္တင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ကုန္က်စားရိတ္ၾကီးမားျခင္းေၾကာင့္ အျခားထိေရာက္ေသာ စနစ္သစ္မ်ားျဖင့္ အစားထိုးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္။

SS-23 spider

၁၉၈၇ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္ေလာက္တြင္ SS-23 spider ေခၚ OTR-23 Oka တာတိုပစ္ ဒံုးစနစ္ကို ထုတ္လုပ္ခဲ့ျပီး ထိုဒံုးက်ည္သည္ အသံထက္ ျမန္ေသာ ႏုန္းျဖင့္ ပ်ံသန္းႏိုင္ကာ ပစ္ခတ္လာႏိုင္ခဲ့သည္။ အကြာအေဝး မိုင္၂၅၀ထိ ထိေရာက္ျပီး ႏူကလိယ်အပါအဝင္ ထိပ္ဖူးအမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းလဲ တပ္ဆင္ႏိုင္သည့္ ထိုစနစ္ကို ထိေရာက္အကြာအေဝး မိုင္၁၂၀ထိ ေလ်ာ့ခ်ကာ ဆိုဗီယက္မိတ္ဖက္ ႏိုင္ငံမ်ားသို႕ တင္ပို႕ေရာင္းခ်ခဲ့ၾကသည္။ သို႕ေသာ္ တိုးတက္လာေနေသာ ေရဒါစနစ္မ်ားႏွင့္ ဒံုးပ်ံကာကြယ္ေရး စနစ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္ရန္ လိုအပ္ေနဆဲ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ၁၉၉၀မွ စတင္က အဆင့္ျမင့္တင္ စမ္းသပ္မွဳမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေႏွာင့္ေႏွးေနခဲ့ရာမွ ၁၉၉၄ခုနွစ္တြင္ SS-26 The stone သို႔မဟုတ္ 9k720 Iskander အျဖစ္ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ ၂၀၀၄ခုႏွစ္ ရုရွားစစ္ေရးျပတြင္ ထုတ္ေဖၚျပသခဲ့ျပီး မည္သည့္ ဒံုးပ်ံကာကြယ္ေရးစနစ္မဆို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုထားေသာ ထိုစနစ္ကို IskanderE, IskanderM, IskanderK စသည္ျဖင့္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကသည္။

ေလာင္စာခဲအသံုးျပဳထားေသာ ထိုဒံုးက်ည္သည္ အေလးခ်ိန္ ၃၈၀၀ ကီလိုဂရမ္ရွိျပီး IskanderE တြင္ ၅၀၀ကီလိုဂရမ္၊ IskanderM တြင္ ၈၀၀ကီလိုဂရမ္ အေလးခ်ိန္ ထိပ္ဖူးကို သယ္ေဆာင္ႏိုင္သည္။ cluster munition warhead ဗံုးပေဒသာ စနစ္မ်ား၊ Fuel-air explosive enhance-blast warhead ေလကြဲစနစ္မ်ား၊ earth penetrator for bunker blusting ေျမထဲသို႕ ထိုးေဖါက္ႏိုင္သည့္ ဘန္ကာဖ်က္စနစ္မ်ား အျပင္ electro-magnetic pulse အီလက္ေထာနစ္စစ္ဆင္ေရးအတြက္ ေရဒါဖ်က္စနစ္မ်ား စသည့္ ဒံုးက်ည္ထိပ္ဖူး အမ်ိဳးမ်ိဳးကို တပ္ဆင္ႏိုင္သည္။

IskanderM အမ်ိဳးအစားသည္ ပိုမိုတိက်ေသာ လမ္းညႊန္စနစ္မ်ား တပ္ဆင္ထားျပီး အကြာအေဝး မိုင္ ၂၅၀ထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္သည္။ IskanderE အမ်ိဳးအစားသည္ ျပည္ပတင္ပို႕သည့္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ျပီး အကြာအေဝး မိုင္၁၇၀ထိ ပစ္ခတ္ႏိုင္သည္။ ထိေရာက္မွဳ အကြာအေဝးကို အဆင့္ျမင့္တင္ႏိုင္သည္။ ထူးျခားသည္မွာ ဒံုပ်ံ၏ ပ်ံသန္းႏုန္း၊ ပ်ံသန္းျခင္း စနစ္ႏွင့္၊ တိက်မွဳျဖစ္သည္။ ယခင္ေျမျပင္ပစ္ ဒံုးပ်ံမ်ား၏ မတိက်မွဳ၊ အလြယ္တကူ ေခ်မွဳန္းဟန္႕တားခံရမွဳတို႕ေၾကာင့္ အေမရိကန္၏ ေလေၾကာင္းမွ တိက်ေခ်မွဳန္းမွဳ စနစ္မ်ားသည္ မ်ားစြာသာလြန္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခု Iskander ဒံုးပ်ံစနစ္သစ္မ်ားေၾကာင့္ ေလသူရဲမ်ားကို ေလ့က်င့္ၾကရရျခင္း၊ ေလယာဥ္ႏွင့္ နည္းပညာမ်ားစြာ အဆင့္ျမင့္ရန္လိုအပ္ျခင္း၊ လမ္းညႊန္စနစ္မ်ား အဆင့္ျမင့္ရန္လိုအပ္ျခင္း စသည္တို႕ရွိမွသာ ျပဳလုပ္ႏိုင္မည့္ ရန္သူ႕ေနာက္ပိုင္းနယ္ေျမသို႕ နက္ရွိဳင္းတိက်စြာ ေခ်မွဳန္း ပစ္ခတ္ႏိုင္ျခင္းကို ျပဳလုပ္လာႏိုင္ခဲ့သည္။ စစ္အေရး အသံုးဝင္မွဳႏွင့္ ကုန္က်စားရိတ္ ခ်ိဳသာမွဳေၾကာင့္ မ်ားစြာ ထိေရာက္ေသာ စနစ္ဟုလဲ ဆိုႏိုင္သည္။

ဒံုးက်ည္စနစ္သစ္မ်ားသည္ ေရဒါေဒါင့္ခ်ိဳးမ်ားကို ေလ်ာ့ခ်ထားျပီး အသံထက္ ၃ဆ အျမန္ႏုန္းျဖင့္ အျမင့္ဆံုး ၅၀ကီလိုမီတာထိ တက္ေရာက္ကာ ထိုမွ တဆင့္ ခ်ိန္ရြယ္ထားေသာ ပစ္မွတ္ဆီသို႕ အသံထက္ ၅ဆမွ ၇ဆထိ ျမန္ေသာ အလ်င္ျဖင့္ ဝင္ေရာက္ ထိမွန္မည္ျဖစ္သည္။ ထို႕အျပင္ ဒံုးပ်ံတြင္ ထည့္သြင္းထားေသာ ပ်ံသန္းမွဳ စနစ္သစ္မ်ားေၾကာင့္ ရန္သူ႕ဒံုးက်ည္လမ္းေၾကာင္းမ်ား၊ ေရဒါလမ္းေၾကာင္းမ်ားကို အနည္းငယ္ေရွာင္ရွားလာႏိုင္သည္။ ထို႕အျပင္ ရန္သူ၏ ေလေၾကာင္းရန္ႏွင့္ ေရဒါစနစ္မ်ားကို လမ္းလႊဲ decoy စနစ္မ်ား ထုတ္လႊတ္ႏိုင္သလို  ၃-၄ၾကိမ္မွ်လဲ လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းလဲ ပ်ံသန္းႏိုင္လာသည္။

ထိုဒံုးစနစ္ကို ယာဥ္အဖြဲ႕သား ၃ဦးျဖင့္ လွဳပ္ရွားေမာင္းႏွင္ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျပီး ထိုယာဥ္မွပင္ ေနာက္ဆံုး စကၠန္႕အနည္းငယ္ အခ်ိန္ထိ ဒံုးက်ည္ကို ထိမ္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္သည္။ ထို႕အျပင္ ေမာင္းသူမဲ့မ်ား၊ AWAC စနစ္မ်ား၊ ဂ်ိဳတုစနစ္မ်ားျဖင့္လဲ လမ္းညႊန္ထိမ္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္သလို သာမန္ GPS စနစ္၊ ေလဆာစနစ္သံုး အေျမာက္ အကဲၾကည့္စနစ္ျဖင့္ ပစ္မွတ္ညႊန္ျပေပးမွဳကိုပင္ ေပါင္းစပ္ေပးႏိုင္သျဖင့္ တိက်ေခ်မွဳန္းတြင္ လြယ္ကူအဆင္ေျပျခင္းမွာ အားရစရာ အားသာခ်က္တစ္ခု ျဖစ္လာသည္။ ထို႕အျပင္ ဒံုးက်ည္တြင္ TV စနစ္ႏွင့္ ေရဒါလမ္းညႊန္စနစ္ ၂ခုပါဝင္တာေၾကာင့္ မိမိေရဒါစနစ္ကို ရန္သူေႏွာက္ယွက္ထားခ်ိန္မွာပင္ ဒံုးက်ည္တြင္ပါဝင္ေသာ TV စနစ္ျဖင့္ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိ မ်က္ျမင္ျဖင့္ လမ္းညႊန္ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္သည္။ IskanderM တြင္ ပစ္မွတ္၏ ၅-၇မီတာ အတြင္း ထိမွန္ေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္လမ္းညႊန္ႏိုင္ေသာ ဒံုးလိမၼာစနစ္ တပ္ဆင္ထားျပီး IskanderE တြင္ ၃၀-၇၀မီတာ အတြင္းသာ တိက်မွဳရရွိသည္။  ပ်ံသန္းမွဳ စနစ္သစ္ႏွင့္ လမ္းညႊန္စနစ္မ်ားေၾကာင့္ ေျမျပင္ပစ္မွတ္မ်ားသာမက ေရြ႕လ်ား ပစ္မွတ္မ်ားကိုပင္ ပစ္ခတ္ႏိုင္စြမ္း ရွိလာသည္။
ဒံုးတင္ယာဥ္

တစ္နာရီလ်င္ ၇၀ကီလိုမီတာထိ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ေသာ ဒံုးယာဥ္သည္ ယာဥ္အဖြဲ႕သား၃ဦးျဖင့္ (အမိန္႕ေပးယာဥ္၊ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ ေရဒါစနစ္၊ ျပန္လည္ျဖည့္တင္ေရးယာဥ္တို႕ျဖင့္ ပူးတြဲ၍ မဟုတ္ပဲ) သီးျခား လြတ္လပ္စြာ စစ္ကစားႏိုင္ျပီး၊ ဒံုးယာဥ္ေပၚတြင္ Iskander ဒံုး ၂စင္းထိ တင္ေဆာင္တိုက္ပြဲဝင္ႏိုင္သည့္အျပင္ ေမာင္းႏွင္ေနစဥ္မွာပင္ ဒံုးက်ည္ကို ထိမ္းခ်ဳပ္လမ္းညႊန္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ရန္သူ၏ တန္ျပန္တိုက္ခိုက္မွဳကို အလြယ္တကူ ေရွာင္ရွားႏိုင္သည္။ SCUD စနစ္မ်ားပင္လ်င္ တန္ျပန္ေလေၾကာင္း တိုက္ခိုက္မွဳမွ ေရွာင္ရွားနိုင္ခဲ့သည္ျဖစ္ရာ ဒံုးပ်ံ ၂စင္းထိ သယ္ေဆာင္ တိုက္ပြဲဝင္မည့္ Iskander စနစ္သည္ ၂ေက်ာ့ ၂ၾကိမ္ အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္သည့္ စနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဒံုးပ်ံမ်ားကို ျပန္လည္ျဖည့္တင္းရန္ နာရီဝက္ခန္႕ အခ်ိန္ယူရျပီး ပစ္ခတ္ရန္ ၄မိနစ္ခန္႕ ၾကာသည္။ ေရြ႕လ်ားေနရာယူျပီးမွ ပစ္ခတ္ရန္ ၁၅မိနစ္ခန္႕ အခ်ိန္ယူျပီး ပစ္ခတ္ခ်ိန္ကေတာ့ တစ္မိနစ္ထက္ နဲေသာ အခ်ိန္သာလိုသည္။ ပစ္ခတ္ရာမွ ပစ္မွတ္သို႕ ထိမွန္ရန္ ဒံုးက်ည္ ပ်ံသန္းခ်ိန္ ၄မိနစ္မွ ၆မိနစ္ခန္႕သာ ၾကာသည္။ ရန္သူ႕အေျမာက္ စခန္းမ်ား၊ ဒံုးက်ည္စခန္းမ်ား၊ အေျခစိုက္ စခန္းမ်ား၊ တင့္ကားတပ္မ်ား၊ ေရဒါႏွင့္ ေလယာဥ္ကြင္းမ်ားအျပင္ ရန္သူ႕ဌာနခ်ဳပ္မ်ား၊ အရပ္သားမ်ားၾကားတြင္ ေရာေႏွာပုန္းေအာင္းေနေသာ စခန္းမ်ား၊ ေျမေအာက္ဘန္ကာမ်ားအထိ ပစ္မွတ္မ်ိဳးစံုကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္သည္။ ၂၀၀၈ ေအာဆက္တီးယား စစ္ပြဲကာလတြင္ ထိုစနစ္မ်ားကို ရုရွားတပ္မ်ားက အသံုးျပဳခဲ့ျပီး ဂိုရီျမိဳ႕ရွိ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာတို႕၏ အေျမာက္စခန္းမ်ားႏွင့္ တင့္ကားအေျခစိုက္တပ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ရာတြင္ ေအာင္ျမင္မွဳရရွိခဲ့သည္။ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရး အကာအကြယ္ ထူထပ္စြာျဖင့္ ေနရာယူခ်ထားေသာ တင့္ကားတပ္ရင္းတစ္ရင္းကို IskanderM စနစ္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္ရာ ဒံုးက်ည္တစ္လံုးတည္းျဖင့္ တင့္ကား ၂၈စင္း၊ လူ၁၀၀နီးပါး ထိခိုက္ခဲ့ရသည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ေနတိုးတို႕၏ ဒံုးပ်ံကာကြယ္ေရးစနစ္မ်ား အဆင့္ျမင့္တင္ျခင္းႏွင့္ ေနရာယူခ်ထားျခင္းကို အပူတျပင္း ျပင္ဆင္ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းျခင္းျပဳခဲ့ရေသာ ေအာင္ျမင္သည့္ စနစ္တစ္ခုလဲျဖစ္သည္။

ကုန္က်စားရိတ္သည္ သာမာန္ ေလေၾကာင္းထိုးစစ္၊ ခရုစ္ဒံုးပ်ံ စနစ္မ်ားထက္ မ်ားစြာသက္သာေသာေၾကာင့္ ရုရွားတို႕ အားကိုးေသာ စနစ္တစ္ခုလဲျဖစ္သည္။ ဒံုးက်ည္၏ သက္တမ္း ၁၀ႏွစ္ေပးထားေသာ ဒံုးစနစ္မ်ားသည္ ျပင္ဆင္ထိမ္းသိမ္းရန္ လိုအပ္ခ်က္နဲပါးျပီး အျခားေသာ အကဲၾကည့္စနစ္မ်ား၊ လမ္းညႊန္စနစ္မ်ားႏွင့္ လြယ္လင့္တကူ တြဲဖက္ စစ္ဆင္အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္ အနိမ့္ပ်ံ cruise ခရုစ္ စနစ္မ်ားထက္ အဖ်က္စြမ္းအားၾကီးမားလြန္းျခင္း၊ ပိုမိုတိက်ရန္ လိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၀၇ခုႏွစ္တြင္ IskanderK အမ်ိဳးအစားကို ထပ္မံထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ IskanderK သည္ ယခင္ ballastic ဒံုးက်ည္ ၂စင္းအစား cruise ဒံုးပ်ံ ၄စင္းကို ေျပာင္းလဲ တပ္ဆင္ထားျပီး လက္ႏွက္စနစ္၏ အခ်က္လက္ မ်ားသည္ တိက်ရွင္းလင္းမွဳ မရွိေသးေခ်။

IskanderK

Iskander စနစ္၏ အခ်က္အလက္မ်ားကို ဝီကီပီးဒီယားတြင္ ယခုလိုေဖၚျပထားသည္။ 

·         Manufacturer: KB Mashynostroyeniya (KBM, Kolomna)

·         Launch range:

o    maximum: 500 km (Iskander-M, unofficial), 280 km (export version)

o    minimum: 50 km

·         Accuracy:

o    30–70 m (export version Iskander-E without homing system)

o    5–7 m with terminal phase optoelectronic homing system (Iskander-M)

·         time to launch: up to 4 min from highest readiness, up to 16 min from march

·         Interval between launches: less than a minute

·         Operating temperature range: -50 °C to +50 °C

·         Burnout Velocity: ~2100 m/s

·         Number of missiles:

o    on 9P78E launcher: 2 (export version)

o    on 9T250E transloader: 2

·         assigned service life: 10 years (Iskander-E)

·         Crew: 3 (launcher truck)

System components
The full Iskander system includes

·         missiles

·         transporter-erector-launcher vehicle (chassis of 8x8 MZKT-79306 ASTROLOG truck)

·         Transporter and loader vehicle (chassis of 8x8 MZKT-79306 ASTROLOG truck)

·         Command and staff vehicle (chassis of KAMAZ six wheel truck)

·         Information preparation station vehicle (chassis of KAMAZ six wheel truck)

·         Maintenance and repair vehicle (chassis of KAMAZ six wheel truck)

·         Life support vehicle (chassis of KAMAZ six wheel truck)

·         Depot equipment set

·         set of equipment for TEL training class

·         set of equipment for CSV training class

·         Training posters

·         Training missile mock-up

Intended targets
The system is intended to use conventional warheads for the engagement of point and area targets, including:

·         hostile fire weapons (missile systems, multiple launch rocket systems, long-range artillery pieces)

·         air and missile defense weapons, especially stationary

·         fixed- and rotary-wing aircraft at airfields

·         command posts and communications nodes

·         troops in concentration areas

·         critical civilian infrastructure facilities

မၾကာေသးခင္က ထြက္ေပၚလာေသာ အတည္မျပဳႏိုင္သည့္ သတင္းမ်ားအရ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ Missile strategic and Defense Command ဒံုးလက္ႏွက္ ပစ္လႊတ္ေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးတပ္ဆိုသည္ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္ဟု ဆိုထားျပီး ထိုထဲတြင္ Iskander စနစ္မ်ားလဲ ပါဝင္သည္ဟု ေရးသားထားပါသည္။ ဟုတ္သည္ မွန္သည္၊ ျဖစ္ႏိုင္သည္၊ မျဖစ္ႏိုင္သည္ ေသခ်ာတိက်မသိရွိေသာ္လည္း ေမွ်ာ္လင့္စရာ ေကာင္းသည့္ စနစ္တစ္ခု ျဖစ္သည္ကေတာ့ ေသခ်ာလွပါသည္။ SCUD ဒံုးပ်ံမ်ားကို တစ္ခ်က္မလြဲ ပစ္ခတ္ဖ်က္ဆီးနိုင္ေသာ အေမရိကန္တို႕၏ Patriot ဒံုးစနစ္ကို ဒံုးခြင္းဒံုးဟု ေခၚဆိုခဲ့ေသာေၾကာင့္ ယခု Patriot စနစ္မ်ား မဟန္႕တားနိုင္ေတာ့ပဲ ယင္းတို႕ကို တန္ျပန္ေခ်မွဳန္းမည့္ Iskander စနစ္ကို ဒံုးခြင္းဒံုးဖ်က္ စနစ္ဟု ေခၚဆို သမုတ္ရမည္လား ေတြးဆေနမိပါေတာ့သည္။ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။  ။