ကလက္စတာဗံုး (သို႔) ဗံုးပေဒသာမ်ား၏ မူလဇာစ္ျမစ္

(ကမာၻ႔ေပၚရွိ ေလတပ္အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေခၚအေဝၚ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကသည့္ ဗံုးပေဒသာမ်ား၏ မူလအစသမိုင္းေၾကာင္းအား မိမိေလ့လာထားသည့္ အခ်က္လက္မ်ားျဖင့္ ကၽႊန္ေတာ္တို႔ ဘေလာ့ဒ္တြင္ ျပန္လည္ေဖာ္ျပခြင့္ေပးသည့္အတြက္ စာေရးသူအား ေက်းဇူးအထူးတင္ရွိေၾကာင္း အားလံုးကိုယ္စား ေျပာပါရေစခင္ဗ်ာ...။)

ဗံုးပေဒသာ သို႕မဟုတ္ ကလက္စတာဗံုး ေတြကို ဒုတိယကမာၻစစ္က စတင္အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ေခတ္အမွီဆံုးနဲ႕ ပထမဆံုး အသံုးျပဳခဲ့တာကေတာ့ ဂ်ာမနီျဖစ္ျပီး သူ႕ရဲ့ SD-2 လို႕ေခၚတဲ့ လိပ္ျပာပံုစံ ေတာင္ပံ၂ခုဆီပါတဲ့ ဗံုးအငယ္စားေလးေတြ ေျမာက္မ်ားစြာပါတဲ့ ကလက္စတာဗံုးဟာ နာမည္ၾကီးပါတယ္။ အျခား ဆိုဗီယက္နဲ႕ အေမရိကန္ ျဗိတိန္တို႕မွာလဲ ကိုယ္ပိုင္ပံုစံေတြနဲ႕ တီထႊင္ခဲ့ၾကျပီး အေမရိကန္တို႕ကေတာ့ M41 ဆိုတဲ့ ေပါင္၂၀ လူသတ္ဗံုးတြဲကို တီထႊင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဂ်ာမနီ ေလတပ္သံုး SD-2 ဗံုး

 အေမရိကန္ေလတပ္သံုး M-41 ဗံုးတြဲ

 ထူးျခားဆန္းျပားလွတဲ့ စနစ္ေတြ မပါရွိပဲ၊ သာမာန္ဗံုးအငယ္စားေလးေတြကို ဗံုးတြဲေက်ာရိုးစနစ္တစ္ခုနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ ၆လံုးတြဲ ဒါမွမဟုတ္ ၂၅လံုးတြဲ သည္ဗံုးတြဲေလးေတြဟာ ကလက္စတာဗံုးလို႕ ဆိုေပမယ့္ တကယ့္ ကလက္စတာဗံုးေတြနဲ႕ ပံုစံ နည္းစနစ္ေရာ ထိေရာက္မွဳမွာပါ ကြာျခားလြန္းပါတယ္။ ကလက္စတာဗံုးလို႕ ဆိုလိုက္ရင္ ေလယာဥ္ကျဖစ္ျဖစ္၊ ေျမျပင္ပစ္ ဒံုးလက္ႏွက္ ဒါမွမဟုတ္ အေျမာက္က်ည္ကေန ေပါက္ကြဲေစတတ္တဲ့ ပစၥည္းေလးေတြ ထပ္ဆင့္ ျပန္႕ကြဲလာျပီး ေလေပၚမွာျဖစ္ေစ၊ ေျမျပင္နဲ႕ထိေတြ႕တဲ့အခါျဖစ္ေစ၊ အခ်ိန္စနစ္နဲ႕ျဖစ္ေစ၊ ေပါက္ကြဲေစတာပါ။ ေလယာဥ္ေျပးလမ္းေတြ၊ ရထားလမ္းေတြ၊ လ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးလိုင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးဖို႕ကေန ဧရိယာက်ယ္က်ယ္မွာ ေနရာယူထားတဲ့ အကာကြယ္မဲ့ လူသားပစ္မွတ္ေတြကို တိုက္ခိုက္ဖို႕၊ မိုင္းခင္းဖို႕၊ ဓါတု ဇီဝလက္ႏွက္ေတြ က်ဲခ်ဖို႕နဲ႕ ေနာက္ပိုင္း နည္းစနစ္ေတြ ဖြံ႕ျဖိဳးလာတဲ့အခါ တင့္ကားေတြ၊ သံခ်ပ္ကာေတြ အေျမာက္စခန္းေတြကိုပါ ေခ်မွဳန္းႏိုင္ဖို႕ ျပင္ဆင္ေပးလာႏိုင္တာေၾကာင့္ ၁၉၇၀ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဝဟင္ကဗံုးက်ဲဖို႕ဆိုရင္ ကလက္စတာဆိုတဲ့ ဗံုးအမ်ိဳးအစားဟာ ပထမဦးစားေပး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

ေနျပည္ေတာ္ စစ္သမိုင္းျပတိုက္အတြင္းေတြ႔ရသည့္ ဗံုးတြဲ

 သို႕ေသာ္လည္း ဒီကလက္စာဗံုးတြဲေတြရဲ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ ေကာင္းမွဳေၾကာင့္ ေဝဟင္ကက်တဲ့ ငရဲလို႕ တင္စားေခၚေဝၚျပီး၊ ဒီဗံုးအမ်ိဳးအစားေတြ ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားရာမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၀၈ႏိုင္ငံက သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ေပမယ့္ အဓိကအင္အားၾကီးနိုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္၊ ရုရွား၊ တရုတ္၊ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုး မထားၾကပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာပင္လ်င္ ရပ္တန္႕ဖို႕ မဆိုထားနဲ႕ ထုတ္လုပ္မွဳ ရပ္ဆိုင္းသြားတဲ့ ႏိုင္ငံရယ္လို႕ ျပစရာမရွိေလာက္ေအာင္ သံုးစြဲသူအၾကိဳက္ လက္ႏွက္အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ခ်ိန္ကိုက္စနစ္ပါ ဗံုးတြဲေတြနဲ႕ ရြက္ေၾကြအဆိပ္အပါအဝင္ ဓါတု၊ ဇီဝ လက္ႏွက္မ်ား အသံုးျပဳတိုက္ခိုက္ျခင္းကိုေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ သတိေပးတားျမစ္ထားပါတယ္။

M41 ဗံုးတြဲ နာမူနာပံု

M41 (သို႕) M1 ေပါင္၂၀ ဗံုးတြဲစနစ္ အေမရိကန္ရဲ့ ဒုတိယကမာၻစစ္တုန္းက သံုးတဲ့ စနစ္ျဖစ္ျပီး၊ ရထားလမ္းေတြကို ဖ်က္ဆီးဖို႕နဲ႕ လူသတ္ဗံုးေတြအျဖစ္ သံုးပါတယ္။ ရထားလမ္းေတြကို ဖ်က္တဲ့ စနစ္မွာေတာ့ ဗံုးဟာ ေျမၾကီးထဲကို ဝင္သြားျပီးမွ ေပါက္ကြဲေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားပါတယ္။ သာမာန္ ေပါင္၂၀ လူသတ္ဗံုးကေတာ့ ေလထဲမွာ ဒါမွမဟုတ္ ေျမျပင္ေပၚမွာ ေပါက္ကြဲေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဗုံးတြဲကုိ ပုံမွန္အားျဖင့္ သုံလုံးတစ္တြဲ တြဲေလ့ရွိပါတယ္။ ဗုံးသုံးလုံးကုိ ပင္မဝင္ရုိးတစ္ခုနဲ႔ ထိန္းထားပါတယ္။ ဗုံးတပ္ဆင္ပုံကေတာ့ pylon တစ္ခုကုိ ခ်ိတ္ဆြဲဖုိ႔ ဗုံးတြဲႏွစ္ခုခ်ိတ္ဆြဲလုိ႔ရတယ္။ ဗံုးက်ဲေလယာဥ္မ်ားမွာ ၂၅လံုးတြဲမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲႏိုင္ပါတယ္။ ဗုံးတြဲႏွစ္ခုကုိ
pylonနဲ႔တြဲဖုိ႔ သူ႔ကုိတပ္ဆင္ဖုိ႔ သီးသန္႔ထပ္ပုိးpylon ဒါမွမဟုတ္ ထုိpylonမရွိလ်ွင္ သံေခ်ာင္းတစ္ခုတြင္ေရွေနာက္တြဲခ်ည္ရပါတယ္။ cluster release tension ၾကိဳးကုိ ဗုံးျဖဳတ္ခ်သည့္အခါ ဗုံး၏ပင္မမ႑ိဳင္ကေန bomb မ်ားတစ္လုံးစီခြဲထြက္ေစဖို႕နဲ႕ အသက္ဝင္ျပီးသားျဖစ္ေစဖို႕ ့ ၾကိဳးကုိတြဲစပ္ခ်ိတ္ဆြဲထားတာပါ။ ဗုံးရဲ႕ စနက္တံဟာ ဒလက္ေတြျဖစ္ျပီး ေလထဲကေန ခ်လိုက္တဲ့အခါ ေလအားနဲ႔ ဒလက္ကလည္ျပီး စနက္တံကုိေပါက္ေစျပီး ေလထဲမွာကြဲေစတာျဖစ္ပါတယ္။

ဗုံးကြဲ ျဖဳတ္ခ်တာနဲ႔ ဗုံးအတြဲဟာ အတြဲလုိက္ျပဳတ္က်ျပီး ၾကိဳးရဲ႔အဆုံးေရာက္ေသာလို႕ မ႑ိဳင္ကုိ ဆြဲျဖဳတ္တဲ့အခါ တစ္လုံးစီကြဲျပီး ျပန္႔ၾကဲသြားပါတယ္။ ဗုံးဒလက္က အပတ္ေရျပည့္တဲ့အခါ ဗုံးက ေလထဲမွာတင္ကြဲပါတယ္။ ဒီဗုံးကုိ ေျမစိုက္ဗံုးက်ဲ ဒါမွမဟုတ္ အနိမ့္ပ်ံဗံုးက်ဲလုိ႔ပဲရပါတယ္။ ေလသူရဲဟာ ဒီဗုံးကုိ ေပ၄၅၀၀မွ၂၅၀၀ၾကားအတြင္းျဖဳတ္ခ်ရပါတယ္။ ပန္ကာတပ္ ေလယာဥ္ငယ္ေတြနဲ႕ တိုက္ေလယာဥ္ငယ္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳေသာ္လည္း ေခတ္မမွီေတာ့တဲ့ စနစ္တစ္ခုျဖစ္လို႕ ယခုေခတ္မွာေတာ့ အသံုးနဲပါတယ္။ ကလက္စတာဗံုးတို႕ရဲ့ ေရွးဦးစနစ္တစ္ခုျဖစ္ျပီး ကလက္စတာဗံုးေတြနဲ႕ အလြန္အမင္းကြာျခားတာေၾကာင့္ ကလက္စတာလို႕ ေခၚတြင္သင့္သလား မတြင္သင့္သလား၊ ကလက္စတာ စာရင္းဝင္သလား မဝင္သလား ေသခ်ာမသိတဲ့ စနစ္တစ္ခုလ ဲျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစခင္ဗ်ာ..။